Murduf het’aynak’e c’eysa?

История о Нухе; великий потоп
Nuh və daşqın
Noah and the flood

——

MURDUF HET’AYNAK’E C’EYSA?                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                             

Buxačux beş ala bakala Bavane. Şot’ine yaratmişe oç̌ala q’a xenurxo, göya q’a göynul bakala běğa, xaşa saal muč’uliğo, oç̌alin ç̌oye tarakala q’a xoreğala bito heyvanxo, purk’ala q’uşurxo q’a xene oq’a bakala çəliğo, oç̌alin ç̌oyel bakala bito bit’k’iğo – me gözəlluğa bütümə Buxačuğone yaratmişe! Amdarxoval Şot’ine yaratmişe, çureśene ki, içoğoy əyloğoxun sagala běğat’un me oçala, şot’ay q’ayğina çurk’at’un, mǔq’bakat’un bütümt’uxun.

Ama amdarxon içoğo pist’un taşeri, sun-suna nu çuresat’un burqi. Davabsun, tap’sun, suna pisluğbsuney içoğoy fikir. T’e vədə Buxačuğon me pis əşurxo ak’i, oç̌alin ç̌oye k’ə bunesa, şu bunesa əfçibsune çureśi.

Ama bito me pis amdarxoy boş, şaat’ sa amdaral buney. Me amdari s’i Noyey. Noy Buxačuğo ǐša baksune çuresay, şotaynak’al Buxačuğoy yaq’ene taysay. Mot’o görə, Noy q’a iz ailə Buxačuğoy piyes saat’t’un ak’esay, Buxačuğonal şot’oğo çark’est’une çureśi.

T’e vədə Buxačuğon Noya pine: “Zu göyurxoy ǰomo ə̌mboz, oç̌alin loxolal tetər sa ağala eğale ki, oç̌ala xenen ç̌axk’ale! Oç̌alin ç̌oye Bezi yaratmişiyorox bito əfçibakale, vaxun q’a vi ailinaxun başq’a. Həysə isə taki, vaynak’ ost’aar, kala sa gəmi biq’a! T’e gəmin boş baśi yaq’běğalnan ağalin hari c’ovak’suna hun q’a vi ailinen, xenenal və̌x tene ç̌axk’al. T’iya və̌xun sagala oç̌alin ç̌oye k’ə heyvan, q’uşurxo bunesa, şot’oğoxunal hərt’uxun çüt-çüt ext’a. Gelecəl ukun.”

Metərluğen, Noyen gəmina biq’sane burq’i. Me əşləst’a şot’o iz xib ğarenal köməyebsay. Sunt’in misp’are tə̌k’st’ay, t’esunt’in daxt’ake kişey. Şot’oğon bütümə Buxačuğon içoğo pi k’inək’t’un bsay. Gəminə biq’seynak’ usenxone lazım baki. Amdarxonal avat’uniy Noyen gəminə het’aynak’e biq’sa, şot’oğoy hələ vaxt’ buney Buxačuğoy yaq’en tayseynak’. Ama Buxačuğon amdarxo badalbakseynak’ vaxt’ tadi baalkayin, şorox içoğoy tağala pis yaq’axun tet’un c’eri, Buxačuğoç fırıpsun tet’un çureśi.

Gəmi biq’eśi. Vaxt’al hari p’anep’i. Noy iz çuğoxun saal iz xib xar içoğoy çupuxxoxun sagala lat’unśi gəminə, içoğoxunal içoğoy çək’p’i bito heyvanxo q’a q’uşurxo. Buxačuğon pit’ullarik’al baneki: burq’eśi leysan.

Ağala bot’tenebaksay, uşe-ğena, q’ırx ği ağalane hari. Oç̌alin oq’a bakala xenural ǰalpi c’ere, xe oç̌alin ç̌oye teq’ədəre baki ki, lap aloy buruxmoğoval but’ek’i. Şuk’k’al me xenaxun çark’eśes tene baki, gəmin boş bakalt’oğoxun başq’a.

Axıri t’etəre baki ki leysan bot’ebaki. Xe bureq’i zapesa oç̌alin ç̌oyexun. Yavaş-yavaş ən alloy buruğoy bule ak’esa burqi. Xene ç̌oyelxun tağala gəmiyal hari me buruğoy bel t’ə̌q’eśi çurepi.

Ğimxo, xaşurxone hari c’ovaki. Sa ğiyal Noyen avabakseynak’ běyin q’erəz buruxmoğoy bulal akesa burqene yoxsa təə, qaypi aynina puredi ğə̌ynina. Ama ğə̌ynə̌ purpi qaybay gəminəne hari, şot’o görə ki, arśala ga tene bə̌ğəbi içeynak’, buruxmoğoy bito xene boşey hələ. Sa ğiyal ğə̌ynə̌ tene qaybaki. Noyenal q’amişebaki ki, xe oç̌alin ç̌oyexun samalal zap’eśene.

Sa heq’ədər vaxt’ c’ovakit’uxun oşa, Noyen xodurxoy bul ak’esunane avabaksun çureśi, şot’o görəl göyərçinane purdi. Ama göyərçin purpi qaybay hare. Vǔğ ğinaxun oşa, Noyen p’urum göyərçina puredi. Me dönüş göyərçinen iz dündüki boş sa göyin xazal çükine qaybaki. Noyen xibimci kərəm göyərçinə purdat’an isə şo qaytenebaki. Metər Noyen q’amişebaki ki, xe oç̌ali ç̌oyexun dirist’ zap’eśene.

Ama Noy p’urumal gəminaxun tene c’eri, şot’in c’eyseynak’ Buxačuğoy əyiti yaq’ane běğsay. Buxačuğon pit’uxun oşal, Noyen iz ailinə saal q’uşurxo q’a heyvanxo ext’i gəminaxun c’ere.

Noyen Buxačuğon içu q’orişi efsuna görə Şot’o dirist’baka upsune çureśi, şot’aynak’al q’urban eşt’eynak’ gane biq’i. T’iya eğel saal qerəz q’urban eçes bakala heyvanxo šampi Buxačuğoynak’ q’urbane eçeri.

Buxačuğonal şot’oğo əyite tadi ki, meyin oşa sal sa vədine oç̌ala xenen saal leysanen əfçibalatene. Buxačuğon pine ki, Zu Bez əyiti loxol çurpsuna və̌ynak’ hər ağalinaxun oşa murduf yaq’absunen ak’estoz. Metərluğen, Noy q’a iz ailə süft’in dönüş vǔğirənglu murduf ak’iyoroxe baki.

Hunal hər dəfə ağalinaxun oşa murdufi c’eysuna ak’at’an, Noye Buxačuğoy piyes şaat’ ak’esuna, Buxačuğonal şot’o tadi me əyitə vi eyex bada. Hunal hatet’ər baka, Noyallarik’ Buxačuğoy yaq’en taśi Şot’ay piyes şaat’ akey.